VI 
EN Chương trình “Đầu tư phát triển mạng lưới y tế cơ sở vùng khó khăn” triển khai tại 16 địa phương, trong đó có Bình Phước đóng vai trò quan trọng trong tạo thêm nguồn lực để y tế cơ sở làm tốt hơn công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu…
Đổi mới mạng lưới y tế cơ sở – ưu tiên hàng đầu của ngành y tế
Đó là nhấn mạnh của PGS.TS Phan Lê Thu Hằng, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính (Bộ Y tế), Giám đốc “Chương trình đầu tư phát triển mạng lưới y tế cơ sở vùng khó khăn” do Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tài trợ, tại buổi làm việc mới đây của Ban Quản lý chương trình y tế cơ sở Trung ương với tỉnh Bình Phước. Buổi làm việc với mục đích thúc đẩy nhanh tiến độ triển khai Chương trình đầu tư phát triển mạng lưới y tế cơ sở tại Bình Phước.
Tham gia đoàn công tác còn có ông Ngô Quang Vịnh, Chủ nhiệm dự án Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) đại diện phía ADB. Về phía UBND tỉnh Bình Phước có bà Trần Tuyết Minh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh và đại diện lãnh đạo Sở, ban ngành của địa phương.
Nhiều tồn tại ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của các trạm y tế xã ở Bình Phước
Để có đánh giá khách quan về tiến độ triển khai thực hiện Chương trình đầu tư phát triển mạng lưới y tế cơ sở giai đoạn 2019 – 2025, trước khi làm việc với lãnh đạo tỉnh, đoàn công tác của Ban Quản lý chương trình y tế cơ sở trung ương và Ngân hàng Phát triển Châu Á đã đi giám sát thực địa tại các trạm y tế xã: Đoàn Kết, Thọ Sơn, huyện Bù Đăng và trạm y tế xã Lộc Thiện, huyện Lộc Ninh. Riêng trạm y tế xã Thọ Sơn, huyện Bù Đăng nằm trong vùng quy hoạch dự án bô xít của Chính phủ nên dừng việc xây dựng, thay vào đó là trạm y tế xã Bom Bo được đầu tư xây mới.
Kết quả đánh giá bước đầu cho thấy, đa phần cơ sở vật chất của trạm xuống cấp, hư hỏng do nhiều năm không được nâng cấp, cải tạo.
Lý giải về việc chậm tiến độ của dự án, bà Trần Tuyết Minh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước cho hay, do tác động của dịch COVID-19 kéo dài, thủ tục chuẩn bị dự án có nhiều thay đổi nên đến năm 2023, chương trình mới tiếp tục triển khai tại tỉnh. Cùng với đó là một số trạm y tế trong danh mục đã chọn nằm trong vùng quy hoạch dự án của Chính phủ…
Chia sẻ về điều này, PGS.TS Phan Lê Thu Hằng đánh giá, mạng lưới y tế cơ sở của Bình Phước khá phát triển với 11 trung tâm y tế cấp huyện và 111 trạm y tế cấp xã. Mạng lưới trạm y tế cấp xã được quan tâm, với nhiều chỉ số thiết yếu đạt mức khá cao (như tỷ lệ xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế xã đạt 100%; tỷ lệ trạm y tế xã có bác sĩ, tỷ lệ trạm y tế xã có nữ hộ sinh/y sĩ sản nhi, tỷ lệ thôn/bản có nhân viên y tế hoạt động đều đạt trên 95%).
Tuy nhiên, PGS Phan Lê Thu Hằng cũng thẳng thắn chỉ ra rằng còn nhiều vấn đề tồn tại liên quan tới hiệu quả hoạt động của các trạm y tế cấp xã qua các số liệu thống kê. Đơn cử như tỷ lệ trạm y tế cấp xã triển khai dự phòng, quản lý các bệnh không lây nhiễm mới đạt khoảng 23%. Tỷ lệ khám chữa bệnh tại y tế xã còn tương đối thấp và có xu hướng giảm dần trong những năm gần đây. Cùng với đó là hầu hết các chỉ số đầu vào của hệ thống y tế tỉnh Bình Phước (số bác sĩ, dược sĩ đại học, số điều dưỡng trên 1 vạn dân và số giường bệnh trên 1 vạn dân) đều thấp hơn mức bình quân cả nước cũng như mức bình quân của khu vực Đông Nam bộ. Các chỉ số sức khỏe cơ bản của cộng đồng dân cư tỉnh Bình Phước nhìn chung ở mức xấp xỉ bình quân toàn quốc và kém hơn nếu so sánh với mức bình quân của khu vực Đông Nam bộ.
Cũng theo PGS.TS Phan Lê Thu Hằng, so với các tỉnh trong khu vực, Bình Phước là tỉnh còn khó khăn về kinh tế xã hội, do vậy rào cản tài chính trong tiếp cận dịch vụ y tế vẫn là vấn đề hiện hữu.
Mặt khác, điều kiện thổ nhưỡng thuận lợi cho việc phát triển cây công nghiệp quy mô lớn giúp địa phương dễ dàng thu hút lao động di cư tự do, nhưng điều này lại có thể làm gia tăng áp lực lên hệ thống y tế cũng như gây khó khăn cho công tác quản lý sức khỏe cá nhân.
“Các điều kiện kinh tế xã hội, mặt bằng dân trí cũng gây khó khăn nhất định cho công tác phát triển nhân lực y tế đặc biệt là nhân lực y tế tại chỗ, cùng với đó là khó thu hút nhân lực chất lượng cao và có nguy cơ chảy máu chất xám đến trung tâm Vùng Đông Nam bộ”, PGS.TS. Phan Lê Thu Hằng đánh giá.
Quan tâm triển khai, hoàn thành dự án đúng thời hạn, nâng cao chất lượng y tế cơ sở theo tinh thần Chỉ thị 25-CT/TW
Theo đó, tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Bình Phước, PGS.TS Phan Lê Thu Hằng nhấn mạnh, đổi mới mạng lưới y tế cơ sở là ưu tiên hàng đầu của ngành y tế, điều này thể hiện trong các chính sách chiến lược cao nhất của Đảng và Chính phủ. Cụ thể là trong Chỉ thị 25-CT/TW của Ban Bí thư về nâng cao chất lượng hoạt động của y tế cơ sở trong tình hình mới đã nêu rõ: tăng cường đầu tư cho y tế cơ sở gắn với đổi mới cơ chế tài chính, chú trọng lồng ghép chỉ tiêu về y tế cơ sở và các chỉ tiêu liên quan đến sức khoẻ, y tế trong chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội hàng năm, 5 năm, 10 năm của địa phương và phải đánh giá thường xuyên, lượng giá xem có hoàn thành không.
“Đây là quyết tâm chính trị cao, cho nên các dự án đầu tư trực tiếp cho y tế cơ sở có vai trò cực kỳ quan trọng vì mục tiêu hỗ trợ trực tiếp để thực hiện Chỉ thị 25 trên địa bàn tỉnh. Dự án đã bổ sung nguồn vốn cho Bình Phước, khi bố trí 4,5 triệu USD để đầu tư nâng cấp, sửa chữa và xây mới 45 trạm y tế. Đây là nguồn vốn lớn cho địa phương với mục tiêu rõ ràng là góp phần cải thiện chỉ số sức khỏe cộng đồng dân cư trên địa bàn “- PGS.TS Phan Lê Thu Hằng khẳng định.
Chia sẻ về những khó khăn khi thực hiện trong giai đoạn đầu của dự án do phải tập trung vào công tác phòng chống dịch COVID-19 và việc triển khai có một số đặc thù riêng cho các đơn vị tham gia dự án, PGS.TS Phan Lê Thu Hằng cho hay, khó khăn này không phải dự án riêng của Ngành Y tế mà còn trong tổng thể chung như: Dự án đầu tư cho y tế nhưng nằm trong khuôn khổ chung của Chương trình Mục tiêu quốc gia Nông thôn mới nên chịu sự chi phối của rất nhiều qui định về quản lý ODA của Chính phủ, của nhà tài trợ, các qui định đặc thù của Chương trình Mục tiêu quốc gia Nông thôn mới. Song, đến nay cơ bản những vướng mắc, khó khăn đó đã được tháo gỡ, 15 tỉnh gần như đã bắt tay vào thực hiện triển khai Dự án trên thực địa, riêng Bình Phước là tỉnh chậm nhất trong 16 tỉnh chưa triển khai được hoạt động nào trên thực địa. Uỷ ban nhân dân tỉnh chưa có quyết định đầu tư Dự án, chưa phê duyệt báo cáo Nghiên cứu khả thi trên địa bàn tỉnh.
” Bình Phước là 1 trong 16 tỉnh thụ hưởng hợp phần I của Chương trình, được đầu tư xây dựng, cải tạo và nâng cấp cơ sở hạ tầng, cung cấp trang thiết bị cho các trạm y tế xã. Thời gian thực hiện chương trình từ năm 2019-2025, tổng mức đầu tư 140 tỷ đồng. Quy mô đầu tư xây mới 20 trạm y tế xã và sửa chữa, nâng cấp 25 trạm y tế xã.
Chúng tôi bày tỏ mong muốn lãnh đạo tỉnh chỉ đạo các sở ban ngành liên quan hỗ trợ Sở Y tế hoàn thành sớm các thủ tục cần thiết để đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án đúng thời hạn. Điều này không chỉ thực hiện hiệu quả nguồn kinh phí dự án đầu tư cho Bình Phước mà còn góp phần thực hiện Chỉ thị 25-CT/TW của Ban Bí thư về y tế cơ sở trên địa bàn tỉnh”- PGS.TS Phan Lê Thu Hằng nhấn mạnh.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước khẳng định lĩnh vực y tế, giáo dục luôn được tỉnh quan tâm về mọi mặt, đồng thời nhấn mạnh: Trong bối cảnh ngân sách đang gặp khó khăn, Bình Phước rất trân trọng các nguồn vốn do trung ương bố trí, trong đó có nguồn vốn từ chương trình đầu tư phát triển mạng lưới y tế cơ sở nhằm nâng cao chất lượng công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân ở các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Tuyết Minh yêu cầu các đơn vị liên quan phải tận dụng được nguồn vốn này, giải ngân đầy đủ, kịp thời, đúng quy định và mục đích, không để xảy ra lãng phí, tiêu cực trong quá trình triển khai. Sở Y tế rà soát lại từng việc, có phân định rõ trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị.
Các địa phương thụ hưởng chương trình phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế trong quá trình triển khai trình tự thủ tục về đầu tư xây dựng, nâng cấp, sửa chữa.
Tổ biên tập website
